27.12.2021

Taşımacılıkta Tehlikeli Madde Kodları Nelerdir?

Tehlikeli madde, yapısı, çeşidi, özellikleri veya barındırdığı özellikler sebebiyle taşınırken insanlara, hayvanlara, doğal yaşama zarar verebilecek nesne şeklinde tanımlanabilir.

Geçmiş zamanlarda dünya genelinde tehlikeli maddelerin taşınması sırasında birçok felaket yaşanmış ve devletler, bu maddelerin lojistiği gerçekleştirilirken oluşabilecek felaketlerin önüne geçmek amacıyla bazı antlaşmalar düzenlemişlerdir.

Lojistik sektörü içerisinde birçok farklı maddenin taşınma kuralı bulunmaktadır. Taşınması çok riskli maddelerin de belirli bir nizam içerisinde ve sıkı kurallar çerçevesinde taşınması şarttır. Tehlikeli maddelerin içerisinde; radyoaktif, yanıcı, patlayıcı, aniden alev alabilen, zehirleyici maddeler bulunmaktadır. Bu maddelerin taşınması, gerekli önlemler alınmadığı takdirde geri alınamayacak çok büyük zararlara sebep olabilir. Bu nedenle taşınması sırasında bazı gerekli prosedürler işlenmektedir ve bu kurallara mutlaka uyulmalıdır. 

Tehlikeli maddelerin üretiminden itibaren; dolduran, paketleyen, yükleyen, taşıyan, alan ve işleten her kişi mevzuat bakımından sorumluluk altında bulunmaktadır. Bu maddelerin taşınabilmesi adına gerekli olan belgeleri her kurum ya da işletme kendi bünyesinde barındırmakla yükümlüdür.

Bu tehlikeli maddelerin ambalaj aşaması, taşımayı gerçekleştirecek aracın özellikleri, teslim etme ve alma teknikleri, maddelerin özellikleri, ağırlığın işaretlenmesi, sürücülerin eğitimi, geçici duraklama sıralarında davranış biçimleri, boşaltma faaliyetleri, ambalajların imha ve geri dönüşümü gibi tüm faaliyetler tehlikeli maddelerin taşımacılığını oluşturan ve etkileyen en önemli unsurlardır.


Tehlikeli Madde Kodları Nelerdir?

SINIF 1, Patlayıcılar: Bu grupta düşük patlama, yangın riskinden yüksek patlama, yangın riskine kadar bulunan tüm maddeler sıralanmıştır. Gemide bulunduruldukları alan personelden uzakta olmalı ve ambar kapaklarının altına istiflenmelidir.

SINIF 2, Gazlar: Yanıcı Gazlar: Oluşabilecek tüm ısı kaynağından uzakta ve personelden en uzak noktada konuşlandırılmalıdırlar.

SINIF 2.2, Zehirli Gazlar: Tüm ısı kaynaklarından, personelden ve yiyecek içecek maddelerinden uzakta bulundurulmalıdırlar.

SINIF 2.3, Yanıcı Olmayan Sıkıştırılmış Gazlar: Güvertede ya da güverte altında serin ve havalandırılması bulunan noktalarda saklanmalıdır. Bu gazlar, ısıya maruz kaldıklarında genleşir ve patlamalara sebep olabilir.

SINIF 3, Yanıcı Sıvılar: Isınmaları halinle yanma noktalarına bakılarak üç farklı gruba ayrılırlar.

SINIF 3.1, Benzin: Güverte üzerinde konumlandırılmalıdır. Yanma noktası 180 C’den aşağıdadır.

SINIF 3.2, Mazot: Güverte üzerinde ya da altında saklanmalıdır. Yanma noktası 230 C ile 180 C arasındadır.

SINIF 3.3, Mazot: Güverte altında istiflenmelidir çünkü yanma noktası 230 C ile 610 C arasındadır.

SINIF 4, Gazlar:

Yanıcı Katılar: Güverte altında ya da güvertede konumlanmalıdır. Yaşam alanından uzak tutulmalıdır.

SINIF 4.2, Kendi Kendine Yanabilen Katılar: İyi havalandırılmış yerlerde saklanmalı, konumlandırıldıkları yerler hava sirkülasyonunu sağlamalıdır.

SINIF 4.3, Islandığında Yanabilen Katılar: Bu maddeler suyla temas halinde yanma özelliği gösterirler. Havalandırılmış ve kuru yerlerde muhafaza edilmelidir. Su ile temasından kaçınılmalıdır.

SINIF 5: Oksijen Salgılayarak Yanma Riskini Arttıran Maddeler

SINIF 5.1, Oksijen Salgılayarak Yanma Riskini Arttıran Maddeler: Bu maddeler oksijen açığa çıkararak yanmayı kolaylaştıran bir ortam meydana getirebilirler. Yanıcı maddelerin yanında bulundurulmamalıdır.

SINIF 5.2, Organik Peroksitler: Bu maddelerin yanıcı olabildiği gibi patlayıcı özellikleri de bulunmaktadır. Güverte kısmında kapalı, kuru ve havadar şekilde muhafaza edilmelidir.

SINIF 6: Toksik Maddeler

SINIF 6.1, Toksik, Zehirli Maddeler: İnsan vücuduna ağız yoluyla girebilen zehirli maddeler ölüme sebebiyet verebilir. Bu nedenle yiyecek maddelerinden ve yaşam alanlarından uzakta bulundurulmalıdır.

SINIF 6.2, Mikroplu Maddeler: Bu maddeler mikrop içerdikleri için çeşitli hastalıklara sebep olabilirler. Yeme içme ve yaşam alanlarından uzakta konumlandırılmalıdır.

SINIF 7, Radyoaktif Maddeler: Bu maddelerin nakli sırasında özel kaplar kullanılır. Bu kapların mutlaka hasarsız ulaştırılması gerekmektedir. Güverte üzerinde, personel yaşam alanından, besin maddelerinden, ilaçlardan, temizlik alanlarından uzakta muhafaza edilmelidir.

SINIF 8, Aşındırıcılar: Temas halinde insan derisi üzerinde aşınma ve kalınlık azaltma etkisi bulunan maddelerdir.

SINIF 9, Çeşitli Tehlikeli Maddeler: Bu maddeler taşınma sırasında tehlike oluşturabilen ama herhangi bir sınıflandırılmaya uymayan maddelerdir. Anestezi maddeleri, diğer türde zararlı maddeler ve sıcaklık derecesi arttırılmış maddeler bu sıralamada bulunmaktadır. Kişilerin sağlığına zarar verebilecek ya da görevlerini yerine getiremeyecekleri yan etkileri bulunmaktadır.